Fundacja Rozwoju Inżynierii Lądowej, na zlecenie Pomorskiej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, przygotowała opracowanie odnośnie zasad organizacji i realizacji infrastruktury dla ruchu pieszego i rowerowego. Zagadnienie bezpieczeństwa ruchu drogowego dotyczy nie tylko pojazdów i ich kierowców, dotyczy wszystkich użytkowników dróg, także pieszych i rowerzystów. A to właśnie oni są najbardziej narażeni na ryzyko zagrożenia zdrowia i życia w razie wypadku drogowego. Niemal każde potrącenie pieszego kończy się jego dotkliwym urazem, a często również śmiercią. Wypadki z udziałem pieszych od wielu lat są najczęściej występującym rodzajem wypadku. W roku 2008 najechania na pieszego stanowiły 30% wszystkich wypadków w Polsce. Piesi stanowią aż 34% ofiar śmiertelnych. Do tego należy doliczyć śmiertelne ofiary wśród rowerzystów – 8% wszystkich ofiar śmiertelnych – co razem daje przerażający obraz polskich dróg – 42% wszystkich ofiar śmiertelnych to niechronieni uczestnicy ruchu drogowego. Ta cecha bezpieczeństwa ruchu drogowego jest charakterystyczna dla naszego kraju. Pod tym względem różnimy się znacznie od krajów uE – z niekorzyścią dla nas.
Zwiększenie bezpieczeństwa oraz stworzenie warunków do wygodnego i bezpiecznego poruszania się pieszych i rowerzystów powinno być traktowane jako obowiązek kompetentnych organów i stanowić wyzwanie dla władz rządowych, samorządowych, mediów i innych organizacji. Duża liczba ofiar śmiertelnych wśród niechronionych to przede wszystkim skutek nadmiernej prędkości pojazdów, niewłaściwego traktowania pieszych i rowerzystów przez kierowców, ale także nieskutecznej ochrony. Pamiętać jednak należy, że nie zawsze kierowca ponosi winę za spowodowanie wypadku, w którym ofiarą został pieszy użytkownik drogi. Często zdarza się, że piesi przekraczają jezdnię w miejscach niedozwolonych, w miejscach o złych warunkach widoczności, lub po prostu nagle bez zastanowienia potrafią wtargnąć na jezdnię wprost pod koła jadącego pojazdu.
Wypadki z pieszymi i rowerzystami to wypadki z niechronionymi uczestnikami ruchu drogowego, bardzo często w ich wyniku dochodzi do śmierci lub ciężkich obrażeń. Rowerzyści, podobnie jak piesi, to niechroniona grupa uczestników ruchu. W analizowanym okresie na drogach woj. pomorskiego wśród rowerzystów zarejestrowano średnio rocznie 4% ofiar rannych oraz 3% ofiar śmiertelnych, chociaż podróże rowerem stanowią ok. 1% ogólnej liczby podróży. Sytuacja ta jest głównie wynikiem nakładania się ruchu rowerowego, charakteryzującego się dużo mniejszymi prędkościami i ruchu samochodowego w jednej przestrzeni drogowej. Powoduje to konflikt interesów obu grup. Wielu kierowców nie uznaje, że rowerzysta ma na drodze takie same prawa, jak oni i traktują go jak utrudnienie w ruchu. Sytuacja taka wyzwala w kierowcach frustrację, która bardzo często przekształca się w agresję. Oddzielnym problemem są wypadki związane z najechaniem rowerzystów na pieszych, dochodzi do nich głównie w obszarach miejskich, w miejscach, gdzie nie ma rozdzielonego ruchu rowerowego i pieszego.
Dla realizacji poprawy bezpieczeństwa pieszych i rowerzystów przyjęto priorytetową grupę działań strategicznych:
- Oddzielenie ruchu pieszego i rowerowego od ruchu pojazdów na odcinkach dróg
- Ułatwienia dla ruchu pieszego i rowerowego na skrzyżowaniach i przejściach dla pieszych
- Koegzystencja – zmiana zachowań kierowców, pieszych i rowerzystów
Przedstawione grupy działań przedstawiono w kolejności poczynając od najbardziej efektywnych, ale wymagających dużych nakładów sił i środków, do najmniej efektywnych. Niewątpliwie najlepszym działaniem strategicznym jest segregacja ruchu, w tym przypadku oddzielenie ruchu pieszego i rowerowego od ruchu kołowego w przestrzeni (chodniki, drogi rowerowe, kładki dla pieszych) lub w czasie (sygnalizacja świetlna). W przypadku braku możliwości segregacji ruchu, należy usprawnić jego koegzystencję (ułatwienia dla pieszych, poprawa widoczności pieszych i rowerzystów itp.).
Szczegółowo opisano wyżej wymienione działania strategiczne w poniższej publikacji: „Zasady organizacji i realizacji infrastruktury dla ruchu pieszego i rowerowego”.