Pomorska Rada Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego co roku zleca grupie naukowców z Fundacji Rozwoju Inżynierii Lądowej wykonanie raportu o faktycznym stanie bezpieczeństwa na drogach w naszym regionie. Na podstawie informacji zgromadzonych w policyjnych bazach danych oraz w Głównym Urzędzie Statystycznym powstał „Raport BRD 2012”, z którego wynika, że w roku ubiegłym, w województwie pomorskim zginęło 179 osób, ponad 3,5 tysiąca zostało rannych, co w efekcie przyniosło straty materialne i społeczne dla województwa szacowane na około 1,8 mld zł. Jedną czwartą ogólnej liczby ofiar śmiertelnych stanowią piesi uczestnicy ruchu drogowego. Największymi problemami w województwie są od lat, niezmiennie, nadmierna prędkość oraz najechanie na przeszkodę (drzewo, słup) z wypadnięciem z drogi.
Piesi i Młodzi kierowcy – grupy wysokiego ryzyka
Przeprowadzone, w ramach raportu, analizy wskazują iż największymi grupami ryzyka nadal są: piesi jako ofiary wypadków drogowych i młodzi kierowcy jako sprawcy zdarzeń drogowych. Wśród pieszych odnotowano w województwie pomorskim, w roku 2012, 730 ofiar rannych i 45 ofiar śmiertelnych. Największy wzrost liczby ofiar śmiertelnych wśród pieszych zarejestrowano w powiatach człuchowskim, bytowskim, kwidzyńskim i starogardzkim. 40% wypadków z udziałem pieszych miało miejsce na przejściach dla pieszych, głównie w Gdańsku, Gdyni, Słupsku oraz powiecie starogardzkim. Duża liczba ofiar śmiertelnych wśród pieszych (25% ogólnej liczby zabitych na drogach województwa pomorskiego) prowadzi do wniosku o konieczności podjęcia działań zmierzających do opracowania w regionie programu budowy urządzeń ruchu pieszego, tj. chodników, przejść dla pieszych, wysp z azylem. „Raport BRD” sugeruje również wskazanie problemu do Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego i Parlamentu, by ustanowić zwiększenie praw pieszego w ruchu drogowym na wzór krajów zachodnich o wysokim poziomie bezpieczeństwa w ruchu drogowym.
Młodzi kierowcy, z racji mniejszego doświadczenia są narażeni na częste uwikłanie w wypadek. Od kilku lat, ta grupa uczestników ruchu drogowego jest sprawcami wypadków na podobnym poziomie. Może to ulec zmianie po zweryfikowaniu systemu kształcenia kierowców, zwiększeniu nadzoru merytorycznego na szkołami nauki jazdy i wprowadzeniu do tych szkół modułów kształtujących bezpieczne zachowania na drodze. Istotne jest również prowadzenie działań kształtujących poprawne postawy i zachowania w ruchu drogowym na poziomie edukacji przedszkolnej i szkolnej.
Ciężkość wypadków
Wypadki spowodowane nadmierną prędkością są najcięższe w skutkach. Od ośmiu lat udział ofiar śmiertelnych w wypadkach spowodowanych nadmierną prędkością oscyluje w przedziale 25-30%. Ponad 20% ofiar śmiertelnych zarejestrowano, w 2012 roku, w wypadkach spowodowanych najechaniem na drzewo. Często są to wypadki powiązane z nadmierną prędkością, która powoduje wypadnięcie z drogi a w konsekwencji zderzenie z przeszkodą w koronie drogi.
„Raport BRD” mówi o istotności podejmowania działań w celu zweryfikowania miejsc kontroli prędkości, szczególnie na drogach powiatowych i gminnych, gdzie wzrasta ciężkość wypadków. Miejsca kontroli powinny być wyznaczone na podstawie analizy bezpieczeństwa ruchu drogowego według opracowanych dla całego województwa standardów i metod wskazywania miejsc niebezpiecznych. Wskazana jest też dalsza wycinka drzew w miejscach zagrażających życiu. W miejscach, w których wycinka jest niemożliwa należy wprowadzić bariery energochłonne oraz stosować ograniczenia prędkości (fotorejestratory).
Bezpieczniej na drogach krajowych
„Program GAMBIT Pomorski 2005”, którego głównym celem jest zredukowanie liczby ofiar śmiertelnych do zera, prognozował dla roku 2012 liczbę ofiar śmiertelnych na drogach województwa pomorskiego równą 150. Widać, że działania prowadzone w ramach programu przez lokalne ośrodki samorządowe oraz zarządy dróg przyczyniają się do zmniejszenia liczby zabitych na drogach. Rzeczywista liczba ofiar śmiertelnych w wypadkach drogowych w roku 2012 jest zbliżona do wartości prognozowanych w „Programie GAMBIT Pomorski 2005”. Znaczący wpływ na taki stan rzeczy mają działania podejmowane na drogach krajowych i konekwencje wprowadzenia ustawy dotyczącej nadzoru nad prędkością. Na pozostałych drogach w województwie liczba ofiar śmiertelnych przekracza prognozowany poziom, szczególnie widać to na drogach powiatowych i gminnych oraz w powiatach grodzkich.
Istotne jest więc, by w planowanym programie bezpieczeństwa ruchu drogowego skierować działania w stronę dróg powiatowych i gminnych właśnie – rozpoczynając od wyposażenia służb zajmujących się lokalizacją zdarzeń drogowych w GPS-y, gdyż dokładna lokalizacja jest niezbędna do prowadzenia szczegółowych analiz odcinków niebezpiecznych. Drogi krajowe i niektóre wojewódzkie są wyposażone w słupki hektometrowe, co ułatwia policji lokalizację zdarzenia, drogi powiatowe i gminne takiego hektometraża nie posiadają. Nawet na drogach krajowych i wojewódzkich, mimo możliwości zlokalizowania miejsca zdarzenia na podstawie hektometraża, dane są dodatkowo weryfikowane przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad oraz Zarząd Dróg Wojewódzkich. Dopiero po weryfikacji danych wykonywane są coroczne raporty ze szczegółową analizą miejsc niebezpiecznych. Wyposażenie policji w nadajniki GPS znacznie przyspieszyłoby prace na rzecz poprawy brd na drogach krajowych i wojewódzkich oraz pomogło uniknąć błędów w diagnozowaniu problemów na drogach powiatowych i gminnych.