W Narodowym Programie Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego 2013-2020 jako priorytety jednego z filarów budujących strukturę programu wskazano kształtowanie bezpiecznych zachowań uczestników ruchu drogowego. Użytkowników polskich dróg wciąż cechuje mała świadomość zagrożeń płynących z wykroczeń w ruchu drogowym oraz niska kultura jazdy. Konsekwencją niebezpiecznych zachowań użytkowników dróg są tysiące ofiar śmiertelnych oraz dziesiątki tysięcy ofiar rannych rocznie na polskich drogach. Pomorska Rada Bezpieczeństwa w ramach działań informacyjno-promocyjnych, we współpracy z Pomorskim Ośrodkiem Ruchu Drogowego przygotowała spoty, stanowiące kompendium poprawnych i bezpiecznych zachowań w ruchu drogowym dla kierujących pojazdami. Spoty można obejrzeć w kanale youtube.
Przygotowanie do jazdy
Bezpieczna jazda rozpoczyna się już w momencie przygotowania się do jazdy. Przed jej rozpoczęciem należy dokonać oględzin zewnętrznych pojazdu zwracając uwagę na ewentualne uszkodzenia parkingowe oraz ciśnienie w oponach. Okresowo, zwłaszcza przed dłuższą podróżą, zaleca się okresowe sprawdzenie płynów eksploatacyjnych, tj. poziomu płynów chłodzącego i hamulcowego oraz poziomu płynu silnikowego. Po wejściu za kierownicę istotne jest odpowiednie ustawienie fotela – poczynając od zagłówka (powinien się znajdować na wysokości głowy i jak najbliżej niej) do położenia fotela względem pedałów (zalecane jest lekkie ugięcie nogi w kolanie przy używaniu sprzęgła) i kierownicy(kierownica powinna być ustawiona tak, aby kierujący mógł nią spokojnie operować przy lekko zgiętych w łokciach rękach. W lusterkach bocznych kierowca powinien widzieć bok pojazdu oraz przestrzeń za nim. W lusterku w kabinie auta powinien widzieć jak największą przestrzeń za pojazdem. Istotnym elementem bezpiecznej jazdy jest odpowiednio zapięty pas bezpieczeństwa – nie może być poskręcany, powinien przylegać do ciała (nie zaleca się zapinania pasów bezpieczeństwa na kurtkę – przestrzeń pomiędzy pasem a ciałem człowieka zmniejsza skuteczność działania pasów).
Telefon komórkowy
Warto pamiętać, że zgodnie z polskim prawem, korzystanie z telefonu komórkowego podczas jazdy jest surowo zabronione. Pod pojęciem korzystanie z telefonu komórkowego kryje się nie tylko rozmowa przez telefon komórkowe ale także pisanie i czytanie wiadomości tekstowych, robienie zdjęć czy inna forma korzystania z telefonu. Prowadzenie pojazdu z telefonem komórkowym w ręku grozi mandatem w wysokości 200 zł oraz nałożeniem na kierującego 5 punktów karnych.
Bagaż
Istotne jest by nie układać bagażów chaotycznie lub luzem we wnętrzu kabiny. Podczas zderzenia czołowego bagaż staje się kilkadziesiąt razy cięższy i może stanowić śmiertelne zagrożenie dla pasażerów uczestniczącego w wypadku pojazdu. Zwierzęta domowe, mniejsze psy bądź koty, zaleca się przewozić w specjalnie przeznaczonych do tego transporterach, a te koniecznie należy spiąć pasem bezpieczeństwa. Do przewozu większych zwierząt zaleca się stosowanie specjalnych szelki z zakończeniami kompatybilnymi z pasami bezpieczeństwa. Zabezpieczać należy także zakupy, które również powinny być przypięte pasami bezpieczeństwa, co pozwoli na uniknięcie rozsypania produktów, na przykład pod nogi kierowcy. Rzeczy osobiste i wartościowe (torebki, laptopy czy ważne dokumenty) powinny być przewożone w bagażnikach. Przewożenie dóbr wartościowych na przednim siedzeniu kusi potencjalnych złodziei.
Ruszanie, hamowanie, jazda na luzie, hamowanie silnikiem, zatrzymanie
Zgodnie z techniką kierowania należy podczas ruszania najpierw zwiększyć obroty silnika i dopiero wówczas rozpocząć włączanie sprzęgła poprzez płynne odpuszczanie jego pedału. W ten sposób ruszanie odbywa się dynamicznie, a silnik nie gaśnie. Jeżeli nie ma potrzeby nagłej zmiany prędkości hamować należy przede wszystkim przy użyciu silnika, przewidując wcześniej sytuację na drodze. Do najczęściej popełnianych błędów należy nadmierne i często nieprzemyślane korzystanie z hamulca roboczego, co powoduje w przypadku włączenia się świateł stop reakcję kierowców jadących z tyłu, którzy również zaczynają hamować.
Jazda w ruchu drogowym
Poruszając się w ruchu drogowym należy właściwie dobierać biegi do prędkości pojazdu zgodnie z zasadami ecodrivingu należy je zmieniać w samochodzie osobowym w przedziale od 1800 do 2600 obrotów silnika. Nie stosowanie się do tej zasady powoduje przede wszystkim zwiększone zużycie paliwa oraz ma negatywny wpływ na środowisko. Zgodnie z aktualnymi przepisami polskiego kierowcę obowiązuje ruch prawostronny. Niewłaściwe jest poruszanie się na drodze na przykład trzypasowej przez dłuższy czas lewym bądź środkowym pasem, jeżeli prawy pas jest wolny.
W przypadku złego stanu nawierzchni wszelkie ubytki w jezdni zaleca się w bezpieczny sposób ominąć. W przypadku gdy jest to niemożliwe nie powinno się hamować bądź gwałtownie przyspieszać. W skrajnych wypadkach może to doprowadzić nawet do uszkodzenia pojazdu. W sytuacji, w której kierowca widzi, że nie da się ominąć nierówności powinien starać się dostosować wcześniej bezpieczną prędkość i z nią przejechać najgorszy odcinek drogi.
Zachowanie w nagłych sytuacjach na drodze
W przypadku nagłych sytuacji na drodze, na przykład wtargnięcia pieszego na jezdnię w miejscu niedozwolonym, jeżeli nie ma możliwości zatrzymania pojazdu należy instynktownie rozpocząć manewr omijania. Kierujący powinien pamiętać, że droga hamowania zależna jest od prędkości i stanu nawierzchni. Długość drogi hamowania w przypadku jazdy z prędkością 50km/h wynosi około 14m, a w przypadku jazdy z prędkością 70km/h wzrasta dwukrotnie. Z tego powodu szczególnie ważne jest aby poruszać się zgodnie z przepisami ruchu drogowego.
Zachowanie wobec pieszych. Kultura jazdy
Polskie przepisy prawa o ruchu drogowym nakładają na kierowców obowiązek ustąpienia pierwszeństwa pieszym znajdującym się na jezdni. Pamiętać należy, że pieszy przechodząc przez jezdnię drogi poprzecznej, w którą zamierzamy wjechać, ma pierwszeństwo, mimo iż nie ma w tym miejscu wyznaczonego przejścia dla pieszych. Na skrzyżowaniach z sygnalizacją świetlną skręcając w prawo lub w lewo na zielonym należy pamiętać, że piesi przechodzący przez drogę, w którą skręcamy również mają zielone światło. Najbardziej rażącym wykroczeniem wobec pieszych jest omijanie pojazdu jadącego w tym samym kierunku, który zatrzymał się przed przejściem dla pieszych w celu umożliwienia im przejścia.
Pieszy ma również bezwzględne pierwszeństwo w takich miejscach jak strefy zamieszkania. Może poruszać się całą szerokością drogi, a prędkość pojazdu w takiej strefie nie może przekraczać 20 km/h.
Od niedawna na pieszych nałożony został nakaz właściwego oznakowanie pieszych idących po zmierzchu poza obszarem zabudowanym. Dotyczy to wszystkich, którzy poruszają się drogą poza chodnikiem – obowiązkiem jest noszenie elementów odblaskowych.
Sposób sygnalizowania manewrów
Używanie kierunkowskazów jest swego rodzaju komunikacją pomiędzy uczestnikami ruchu. Kierujący ma obowiązek sygnalizować wyraźnie i zawczasu każdy zamiar. Częstym błędem, oprócz braku włączenia, jest włączenie kierunkowskazu w momencie zmiany pasa i to tylko jednym krótkim mrugnięciem żarówki. Prawidłowo wykonany manewr zmiany pasa rozpoczyna się od zasygnalizowania zamiany kierunku jazdy, a dopiero później upewnienia się czy dany manewr można bezpiecznie wykonać.
Wybór pasa ruchu i toru jazdy podczas przejeżdżania przez skrzyżowanie
Na wielu skrzyżowaniach w ruchu miejskim istnieje możliwość skręcania w jedną i tę samą stronę. Należy pamiętać, że rozpoczynając manewr na danym pasie wskazane jest wybranie jego odpowiednika na drodze poprzecznej. Brak konsekwencji w takim przypadku może doprowadzić do zajechania drogi prawidłowo jadącemu pojazdowi a w efekcie nawet do kolizji.
Poruszanie się po drogach szybkiego ruchu, uwzględnianie warunków atmosferycznych i infrastruktury
W naszym klimacie coraz częściej pojawia się silny wiatr powodujący duże spustoszenie na i szkody na drogach. Na drogach szybkiego ruchu więc montowane są tzw. ekrany wiatrochronne mające zapewnić ochronę podróżującym w tak skrajnych warunkach atmosferycznych. Pamiętajmy jednak, że przy wyjeżdżaniu ze strefy objętej takim ekranem należy stabilnie trzymać kierownicę, ponieważ w przeciwnym razie może dojść do niekontrolowanego zdmuchnięcia naszego pojazdu na sąsiedni pas ruchu lub pobocze.
Kontrola czystości świateł, tablic rejestracyjnych i obecności płynu do spryskiwaczy szyb
W warunkach jesienno zimowych, kiedy drogi są mokre, występuje topniejący śnieg i zalega rozsypywana przez kierowców sól auta szybko ulegają zabrudzeniu. Zabłocone światła znacznie zmniejszają widoczność i mają negatywny wpływ na bezpieczeństwo jazdy. Warto w takich warunkach atmosferycznych odwiedzać regularnie stacje benzynowe, na których można przeczyścić światła zarówno z przodu jak i z tyłu oraz tablice rejestracyjne, a jednocześnie uzupełnić płyn do spryskiwaczy – jego zużycie w omawianym okresie znacznie się zwiększa. Jego brak może się okazać bardzo uciążliwy przy zaschniętej brudem szybie czołowej
Zachowanie się wobec rowerzystów
Na drogach można spotkać coraz więcej rowerzystów. Kierujący pojazdem powinien pamiętać, że jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa rowerzyście.
Skręcając w drogę poprzeczną należy pamiętać by ustąpić pierwszeństwa rowerzyście jadącemu na wprost drogą, którą zamierzamy opuścić, a nie jedynie na przejeździe dla rowerów. W miejscach, w których przecinają się kierunki jazdy roweru i samochodu, rowerzysta również powinien zwolnić i kierować się zasadą ograniczonego zaufania. Aby być dobrze widocznym, oprócz odblasków, rower musi być wyposażony w czerwone, może być migające światło z tyłu i białe światło z przodu. Dla zwiększenia bezpieczeństwa należy używać też kasków rowerowych i strojów w jak najbardziej jaskrawych kolorach.
Źródło: Sekretariat Pomorskiej Rady BRD