Zagadnienie bezpieczeństwa ruchu drogowego dotyczy nie tylko jezdni ale również otoczenia drogi. Bardzo często to właśnie otoczenie drogi jest przyczyną wysokiej ciężkości wypadków drogowych. Wypadki powstające w wyniku zjechania pojazdu z prawidłowego toru jazdy, które nie są zderzeniami pojazdów powstają właśnie w otoczeniu drogi. Od tego, jak to otoczenie wygląda będzie zależała ciężkość wypadków. Do wypadków związanych z otoczeniem drogi zalicza się wszystkie wypadki z udziałem pojedynczych pojazdów, które powstały w wyniku: najechania na drzewo, najechania na słup, znak, wrócenia się pojazdu, najechania na barierę ochronną.
Dla realizacji zmniejszenia ciężkości wypadków związanych z najechaniem na drzewo, słup, barierę i wywróceniem się pojazdu przyjęto priorytetową grupę działań
strategicznych:
Zapewnienie rozpoznawalności, czytelności i jednorodności drogi
Projektanci i zarządzający drogą i ruchem drogowym są odpowiedzialni za geometrię, organizację ruchu oraz sposób użytkowania drogi co czyni ich odpowiedzialnymi za bezpieczeństwo ruchu drogowego na projektowanej i eksploatowanej drodze. Wiele badań i studiów wskazują, że istnieje wiele zależności wpływu jakości projektowania drogi na spostrzeganie, przewidywanie i rzeczywiste zachowania kierowców, co w konsekwencji wpływa bezpośrednio na bezpieczeństwo ruchu drogowego. Drogi powinny być:
• rozpoznawalne (takie same elementy dla podobnej funkcji, rodzajów ruchu i prędkości),
• czytelne, czyli rozróżnialne (pomiędzy różnymi funkcjami, rodzajami ruchu i prędkościami),
• jednorodne, czyli powinny być łatwe do interpretowania zachowania własne i innych uczestników ruchu.
Utrzymanie pojazdów na pasie ruchu
Utrzymanie pojazdów na pasie ruchu wiąże się z następującymi działaniami:
• właściwym prowadzeniem trasy i oznakowaniem rozdziału kierunków ruchu (przede wszystkim za pomocą linii środkowej) przy odpowiedniej szerokości
jezdni – min 6 m,
• właściwym oznakowaniem rozdziału pasów ruchu i krawędzi jezdni (linie dzielące i linie krawędziowe) – przy min. 6 m szerokości jezdni,
• zapewnienie odpowiedniej szerokości pasom ruchu i urządzeń dla pieszych i rowerzystów,
• zapewnienie odpowiednich cech powierzchniowych nawierzchni, odwodnienia powierzchniowego oraz użytkowania i utrzymania dróg – w tym w trudnych warunkach atmosferycznych,
• zapewnieniem jazdy z prędkością bezpieczną.
Kształtowanie bezpiecznego otoczenia dróg
1. Podstawowym parametrem projektowania i użytkowania systemu transportu jest siła uderzenia jaką może przyjąć ludzkie ciało bez ponoszenia śmierci bądź odnoszenia silnego urazu. I to jest uderzenie z jakim człowiek uderza w stały obiekt przy maksymalnej prędkości biegu
2. Droga powinna być tak zaprojektowana i wybudowana, aby nie karać użytkownika ruchu za minimalny błąd na drodze, wyrokiem śmierci z natychmiastowym wykonaniem.
Na przykładzie takich krajów jak Francja, Finlandia czy USA, sformułowano wnioski co do metod rozwiązania problemu związanego z najechaniem na przeszkody w otoczeniu dróg. W praktyce projektowej tych krajów wprowadzono się pojęcie standardów bezpieczeństwa. Zatem konieczne jest wprowadzenie do polskiej praktyki projektowania dróg pojęcia standardów bezpieczeństwa obejmujących także określenie strefy bezpieczeństwa na koronie drogi (np. poprzez określenie minimalnej odległości przeszkód bocznych od krawędzi jezdni). Opracowanie standardów bezpieczeństwa drogi w tym zakresie wymaga:
• wykonania niezbędnych badań wpływ przeszkód bocznych w koronie drogi na ciężkość wypadków i oceny efektywności różnych metod jej zmniejszania,
• pracowanie ogólnopolskich wytycznych, zasad i przykładów dobrej praktyki dotyczącej metod postępowania z drzewami i innymi obiektami w strefie bezpieczeństwa drogi,
• zdefiniowanie i włączenia do warunków technicznych jakim powinny odpowiadać drogi pojęć: standardy brd, strefa bezpieczeństwa drogi.
Strefa „wybaczająca błędy kierowców” – to pas pobocza, który w przypadku popełnienia błędu lub zaistnienia nieprzewidzianego zdarzenia w wyniku, którego nastąpiło niespodziewane zjechanie pojazdu z jezdni – umożliwi bezpieczny powrót do prawidłowego toru jazdy. Ponadto strefa ta:
• umożliwia poruszanie się pojazdów ratowniczych,
• stanowi pas dla zatrzymania się pojazdów ratowniczych,
• umożliwia poruszanie się pieszym i rowerzystom (tylko w przypadku bardzo małego ruchu),
• umożliwia prowadzenie prac drogowych.
Szerokość tej strefy powinna wynosić przynajmniej od 3 do 3,5 m dla dróg ruchu szybkiego i od 0,5 do 2 m dla pozostałych dróg. Strefa ta powinna mieć twardą nawierzchnię (bitumiczną lub tłuczniową).
[GALLERY=29]
Strefa bezpieczeństwa – to pas wolny od przeszkód poza krawędzią jezdni, który złagodzi skutki wypadnięcia pojazdu z jezdni. W tej strefie zawiera się także strefa „wybaczająca błędy kierowców”. Szerokość strefy bezpieczeństwa powinna być przyjęta na podstawie klasy drogi, wielkości ruchu, prędkości projektowej, parametrów planu i przekroju poprzecznego drogi.
Zabezpieczenie obiektów niebezpiecznych
Niebezpieczne obiekty przy drodze podzielić można na przeszkody ciągłe i punktowe. Przeszkody ciągłe to: rowy, skarpy, skały, gęste drzewa, ściany i mury oporowe, natomiast przeszkody punktowe to: drzewa, budynki, podpory i przyczółki mostów, podpory i słupy znaków drogowych, podpory i słupy latarń, urządzeni odwadniające (przepusty, kratki i wpusty ściekowe). Dla zmniejszenia skutków uderzenia pojazdów w niebezpieczne obiekty przy drodze,
zaleca się stosowanie następujących działań:
• w przypadku nowych i przebudowywanych dróg, należy zapewnić brak przeszkód w strefie bezpieczeństwa,
• w przypadku istniejących dróg, należy podejmować następujące działania:
– budowa nowej drogi poza cenną aleją drzew,
– przesadzanie lub wycinka drzew albo sadzenie nowych poza rowem lub pasem drogowym,
– budowa zatok bezpieczeństwa,
– stosowanie barier ochronnych między jezdnią i drzewem i ciągów pieszo – rowerowych poza jezdnią
– stosowanie podatnych konstrukcji wsporczych znaków drogowych lub latarń
– ograniczenie prędkości i specjalne oznakowanie przeszkód.
Opracowanie zasad i wdrożenie działań dla zmniejszenia ciężkości wypadków do pobrania w „formacie PDF”.