„Ocena efektywności nadzoru nad pomiarem prędkości na drogach samorządowych”. Opracowanie wykonano na zlecenie Pomorskiego Ośrodka Ruchu Drogowego w Gdańsku.
Polska jest krajem wysokiego ryzyka w ruchu drogowym, co obrazują trzy charakterystyki:
1. Zagrożenie Polaka mierzone liczbą ofiar śmiertelnych w wypadkach drogowych na 100 tys. mieszkańców – Polsce 14 osób na 100 tys. Mieszkańców, tj. 2÷3 razy więcej niż w krajach o wysokim poziomie bezpieczeństwa ruchu drogowego.
2. Ciężkość wypadków wyrażona liczbą ofiar śmiertelnych na 100 wypadków wyniósł 11, tj. 3,5÷4 razy więcej niż średnio w Europie.
3. Wysokie zagrożenie pieszych, których wśród ofiar śmiertelnych było około 33%, zaś wśród rannych około 25%.
Tak olbrzymie straty społeczne i ekonomiczne są dostrzegalne przez organy państwa oraz samorządy lokalne, które podejmują różnorodne działania dla poprawy bezpieczeństwa ruchu. Jednym z elementów takich działań jest lokalizowanie stanowisk automatycznej kontroli prędkości pojazdów w miejscach szczególnie niebezpiecznych.
Celem badań jest opis wpływu stanowisk automatycznej kontroli prędkości na stan bezpieczeństwa ruchu drogowego. Badaniom zostały poddane punkty znajdujące się na drogach samorządowych województwa pomorskiego. Niestety nie można było zastosować metody empirycznej badania – „przed” i „po”, ponieważ nie dokonano badań prędkości w omawianych punktach przed zamontowaniem stacji automatycznego pomiaru prędkości. Dlatego też, dla sprawdzenia efektywności funkcjonowania stacji przyjęto liczbę zdarzeń przed jej zainstalowaniem i po. Niestety z barku danych o zdarzeniach za rok 2007 nie wszystkie punkty można było objąć taką analizą. Wykonano dwa pomiary prędkości jeden na pasie, na którym prowadzona jest kontrola prędkości za pomocą fotorejestratora oraz na pasie dla drugiego kierunku ruchu, dla którego kontroli nie prowadzi się. Dzięki temu opisowi można próbować porównać, jaka część kierowców nie przestrzega obowiązujących ograniczeń prędkości i jakie efekty można uzyskać zmieniając te zachowania (doprowadzając do większej akceptacji obowiązujących ograniczeń prędkości). Wdrażając środki poprawy bezpieczeństwa ruchu należy pamiętać, że w okresie tym występują różne fazy zachowań kierowców, które powinny być odrębnie monitorowane. Są to zwykle: faza dostosowywania się kierowców do nowych rozwiązań, faza zachowań przystosowanych do wprowadzonych środków i faza powrotu części kierowców do stanu bliskiego przed wprowadzeniem środków (słabnący efekt niektórych środków ograniczeń prędkości).
Pomiary prędkości przeprowadzono w dniach 13 – 22 listopada 2007 roku. Pomiary prowadzono metoda pneumatyczną przy użyciu urządzeń ROADSIDE 5600 PLUS w typowym dniu tygodnia.
WNIOSKI
1. W zdecydowanej większość analizowanych punktów zainstalowanie automatycznych stacji pomiarów prędkości przyniosło zamierzony efekt, czyli redukcje prędkości. Tylko w Chłapowie zarejestrowano 50% odsetek kierowców przekraczających prędkość na kierunku na którym stoi maszt i prawie 60% odsetek kierowców na przeciwnym kierunku.
2. Lokalizowanie stacji automatycznej kontroli prędkości pojazdów tylko na jednym kierunku powoduje zwiększanie prędkości pojazdów na kierunku nie objętym monitoringiem.
3. Zbyt rzadkie umieszczanie fotorejestratorów na masztach (nie błyska) powoduje stopniowe zwiększanie prędkości przez kierowców.
4. Zastosowanie automatycznych stacji kontroli prędkości jest bardzo efektywnym środkiem poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego w zakresie przekraczania limitów prędkości.
5. Stosowanie kolejnych automatycznych stacji kontroli prędkości powinno być poprzedzone pomiarami prędkości przez jej zainstalowaniem aby móc monitorować zachowania kierowców i skutecznie stosować środki brd.